Lấy nét hiển nhiên là một yếu tố tối quan trọng đối với mọi ống kính, và không phải ống nào cũng lấy nét tốt như nhau. Một số ống có gắn sẵn mô tơ lấy nét, trong khi một số khác lại phải dựa vào mô tơ nằm trong thân máy. >>Phần 1, 2. Các thông số trên ống kính. Để tiết giảm trọng lượng và giá cả, Nikon đã loại bỏ mô tơ lấy nét trong thân máy ở những model giá rẻ D40, D40x và D60, và do đó những chiếc máy này chỉ có thể tự lấy nét tự động (auto focus) được với những ống có mô tơ ở trong mà thôi. Nếu bạn có những chiếc này, bạn cần tìm mua những ống kính có ký hiệu AF-S để sử dụng được chức năng lấy nét tự động. Nếu ống không phải là AF-S thì bạn phải tự lấy nét bằng tay. Và nếu bạn mua các ống Sigma hay Tamron làm cho máy Nikon, thì cũng lưu ý tìm những chiếc tương thích với D40, D40x và D60. Tất cả các ống kính hiện tại của của Canon đều có sẵn mô tơ lấy nét, đương nhiên không phải cái nào cũng tốt như nhau. Những ống kính Canon có chữ USM trong dãy tên là loại có mô tơ lấy nét siêu thanh giúp lấy nét nhanh và êm hơn nhiều so với loại không USM. Vì vậy nếu bạn mua ống Canon và muốn loại lấy nét vừa nhanh vừa êm thì nên chọn loại USM. Công nghệ tương đương của Nikon có tên là Silent Wave Motor viết tắt là SWM. Đây chính là chữ S trong AF-S, và vì vậy nếu bạn muốn lấy nét nhanh và không ồn ào thì hãy chọn loại AF-S. Công nghệ tương đương của các hãng Sony, Pentax, Olympus và Sigma lần lượt có tên là SSM, SDM, SWD và HSM. Lưu ý rằng để tận dụng tối đa khả năng của ống SDM (DA*) của Pentax, bạn cần thân máy cũng tương thích, như K10D, K20D. Bướm và hoa, chụp bằng chế độ Macro. Ảnh: Nhật Thanh. Cũng cần lưu ý một số ống có tên IF (Internal Focusing) như đúng tên gọi của nó - tức là thao tác lấy nét nằm lọt trong lòng ống kính; có nghĩa phần đầu của ống kính không bị xoay khi lấy nét. Điều này khá quan trọng đối với người muốn sử dụng kính lọc phân cực (kính giúp triệt tiêu tia sáng phản quang từ các vật thể bóng/phản xạ – làm cho ảnh có độ bão hòa màu cao hơn) . Tự động lấy nét hiện nay đã quá phổ biến nên người ta thường bỏ lơi tùy chọn lấy nét bằng tay ở những ống kính giá rẻ. Ở một số model, vòng lấy nét được thiết kế mỏng dính ở đầu ống. Nếu lấy nét tay là quan trọng đối với bạn thì cũng nên tìm ống kính nào có vòng lấy nét tương đối lớn một chút. Ống Macro (riêng Nikon gọi là Micro) là loại ống kính tối ưu hóa cho việc chụp cận cảnh những chủ đề như hoa, côn trùng. Các ống macro thường có tiêu cự 50 tới 100mm và có thể chụp mọi thể loại tuy chúng được tối ưu hóa cho chụp ở khoảng cách rất gần. Vì vậy nếu bạn hào hứng với thể loại này thì đừng chần chừ gì mà không sở hữu một chiếc ống macro. Thác Gia Long, Ban Mê Thuột. Ảnh: Nhật Thanh. Một số ống kính có chức năng chống rung, giúp bạn có thể cầm máy chụp với cửa trập mở lâu hơn bình thường tới 3 – 4 trị số thời chụp mà vẫn đạt chất lượng tương đương. Bạn có thể mua loại ống kính một tiêu cự Chống rung không thể bắt dính chuyển động nhanh, nhưng nó rất hữu ích trong các trường hợp rung lắc máy ảnh. Hệ thống chống rung trên ống kính có cơ chế hoạt động tương tự như nhau, đó là phát hiện các rung lắc và điều chỉnh một thấu kính đặc biệt trong ống kính để đối trọng lại tức thời. Lợi ích của chống rung trên ống kính là bạn nhìn thấy hiệu quả liền, đặc biệt ở những tiêu cự dài. Chống rung cực kỳ hiệu quả khi chụp tele, và nó cũng hữu dụng tương đương khi áp dụng vào các ống kính normal hoặc góc rộng, bởi cho dù là tiêu cự gì đi nữa thì chống rung cũng giúp ta cầm máy chụp với cửa trập giảm được tới 3 – 4 trị số thời chụp, và như vậy vẫn có thể có hình chất lượng ở tốc độ rất thấp. Lý tưởng nêu muốn chụp dòng nước ở thác và sông suối. Ống kính giảm rung của Nikon. Hệ thống chống rung đôi khi cũng lúng túng trong một số trường hợp, đó là khi ta lia máy (panning) chụp theo đối tượng đang chuyển động làm ống kính tưởng là máy bị rung và cố gắng chống lại sự chuyển động đó. Một số ống kính chống rung có chế độ lia máy, có nghĩa là bỏ qua chống rung theo chiều ngang mà chỉ ổn định chiều dọc mà thôi. Một số ống tân kỳ còn tự phát hiện chuyển động và khởi động chế độ chống rung. Các ống có chống rung loại cũ hơn sẽ không có chế độ lia máy, dĩ nhiên có thể tạm thời tắt hẳn chế độ chống rung đi. Ngoài ra, nếu bạn sử dụng chân tripod, thì bạn nên tắt chế độ chống rung đi vì bản thân chống rung cũng tạo một độ lắc nhất định. Mỗi nhà sản xuất đặt một tên khác nhau cho chống rung. Canon thì gọi là ổn định hình ảnh (Image Stabilisation viết tắt là IS). Nikon thì gọi là giảm rung (Vibration Reduction viết tắt là VR). Sigma gọi nó là Ổn định quang học (Optical Stabilisation viết tắt là OS). Vì vậy nếu bạn muốn mua ống kính chống rung thì cứ tìm những ký tự viết tắt này. Máy ảnh Canon EOS D30. Ảnh: Lonestardigital. Một lưu ý cuối cùng, mỗi hãng sản xuất DSLR đều chế một loại ngàm riêng để lắp ống kính, vì vậy nếu bạn có một thân máy Canon thì đương nhiên phải dùng ống kính có ngàm Canon … Mỗi hãng đều tự sản xuất ống kính cho mình, ống Canon chỉ lắp được vào máy canon, ống Nikon chỉ lắp được vào máy Nikon mà thôi. Dĩ nhiên cũng có thể gắn thêm adaptor để dùng ống khác loại, nhưng một số tính năng cũng bị mất đi, nên tốt nhất máy nào cứ dùng ống đó. Ngoài ra cũng có hãng thứ ba như Sigma, Tamron, Tokina … sản xuất ra ống kính với các ngàm khác nhau cho các hãng máy khác nhau. Ví dụ ống Sigma có các loại ngàm cho Canon, Nikon hay Pentax.
