Xin chỉ giúp về các giá trong Hầu Đồng

Em chưa dựng Hầu bao giờ lên em cũng ko biết các giá hầu. Mong mọi người trong TVC chỉ giúp em và khi dựng thì cần phải lưu ý những điểm gì..... (Kèm theo hình minh hoạ các giá hầu).
----------------------
* Note: các hình ảnh minh hoạ của Đỗ Thanh Tuấn được đưa xuống các post bên dưới để cho nhẹ trang, thuận lợi cho anh em xem bài. (Mạn phép bác chủ mình xin làm như vậy nhé!).

 

Mạn phép các bác bắt tay vào gọi tên các giá cho bác chủ kịp thời làm việc, có gì sai mong các bác cùng chỉ bảo nhá:

* Thông tin về nguồn các đoạn trích: Vui lòng đăng nhập để thấy link (Mình xin không lặp lại thông tin về nguồn gốc xuất xứ các bản văn cũng như thông tin về từng giá hầu trong bài viết tìm hiểu về hầu bóng này).

1. Chuẩn bị vào giá thỉnh, giá này cô hầu chỉ trùm khăn ngồi lắc lư thi thoảng cung văn lại hát "Xe loan thánh giá hồi cung" (Nói vậy cho nó nôm na để anh em khg hiểu về hầu đi quay dễ nhận biết):

 

2. Giá Đệ nhị Vương Cô (Con gái thứ hai của Đức Vương Trần Hưng Đạo): Về hầu cô múa gươm và phất cờ hiệu, trên lưng cũng đeo một thanh gươm và một lá cờ hiệu. Lưu ý có khi về ngự cô mặc áo màu vàng, vì vậy chịu khó nghe văn tránh nhầm lẫn. Vì Vương Cô là con Vua nên cô đáng ra phải mặc áo vàng, nhưng do ảnh hưởng củâ Tứ Phủ nên theo truyền thống Tứ Phủ, giá thứ hai là giá thuộc Nhạc Phủ nên cô về Ngự có khi mặc áo xanh. Ghép cảnh chiến trận khi cô múa gươm phất cờ, khi cô ngồi ngự thì ghép thêm hoa lá.



Tìm hiểu thêm về Vương Cô Đệ Nhị:

Đệ Nhị Vương Cô (Vương Bà) Đại Hoàng Công Chúa Trần Thị Tĩnh. Cô là con gái thứ của Hưng Đạo Đại Vương. Còn tương truyền rằng Vương Phu Nhân nằm mộng thấy vì sao sa xuống rồi lại thấy rồng ấp bên mình thì mang thai cô vào năm Bính Thìn. Cô tuy là con gái ruột của Đức Đại Vương và Vương Phu Nhân nhưng sau này lại phải đổi ra thành nghĩa nữ lấy hiệu Anh Nguyên (Thủy Tiên) Quận Chúa. Nên danh hiệu của cô là : Đệ Nhị Nữ Đại Hoàng Anh Nguyên Quận Chúa.Sở dĩ vậy là có lí do: Hưng Đạo Vương rất quý mến Phạm Ngũ Lão, muốn gả cô cho Đức Ông họ Phạm, nhưng quy định của tôn thất nhà Trần là phải lấy người trong hoàng tộc, để bảo vệ ngai vàng. Vậy nên Đức Ông phải cho cô ra làm con nuôi, để khỏi phạm vào hoàng luật. Cô mang danh nghĩa tử của Hưng Đạo Vương, kết duyên cùng Phạm Ngũ Lão, trở thành Phạm Điện Súy Phu Nhân. Cũng có khi, cô còn thay quyền Hưng Đạo Vương, chấp chính ba quân, cô cũng không hề ngại gian nan, sát cánh cùng cha nơi chiến trường trong sự nghiệp vệ quốc thời Trần. Sử nhà Nguyên xưa cũng chép rằng: Công Chúa (tức chỉ Vương Cô) dáng thanh như ngọc da trắng như ngà, dáng đi khoan thai giọng nói dịu dàng nhưng khi ra trận thi uy dũng, nam nhi ít người sánh bằng.

Khi hầu về hàng Hội Đồng Trần Triều, giá Đệ Nhị Vương Cô hay được hầu nhất (vì cũng theo một số quan niệm, thì Đệ Nhị Vương Cô thường hay theo về bên Tứ Phủ, vậy nên những người hầu Trần Triều cùng với Tứ Phủ thường hay mở khăn giá Đệ Nhị Vương Cô). Khi ngự đồng cô thường mặc trang phục giống như Vương Cô Nhất nhưng không phải màu đỏ mà là màu vàng, tuy nhiên cũng do ảnh hưởng của Tứ Phủ, một số nơi hầu Vương Cô Đôi lại mặc màu xanh, và hiện giờ thì đa phần người ta thường dùng màu xanh, khi ngự, cô dắt một chiếc kiếm và cờ lệnh sau lưng, còn tay thì cũng cầm một kiếm một cờ lệnh. Trong hàng Trần Triều, cô là giá thứ 3 có làm phép để trừ tinh tróc tà, khi hầu cô người ta thường làm một số phép như: xiên lình (nghĩa là lấy chiếc ngạnh nhọn bằng sắt trắng, xiên từ má này sang má kia, bên trong miệng phải có ngậm quả cau. Tuy nhiên hiện giờ cách xiên lình này không mấy người làm được mà nếu có người nào hầu về cô làm phép xiên lình thì thường chỉ dùng hai chiếc ngạnh, đêm vào hai bên má rồi xoắn lại cho nó chọc sâu vào má chứ không xiên từ bên này sang bên kia như lối cổ), ngoài ra còn có phép tiến lửa tróc tà (nghĩa là người hầu về cô đốt một bó hương rồi cho vào mồm ngậm tắt, vậy nên còn gọi là ăn lửa).

Cô cũng thường được thờ với Đức Đại Vương trong các đền phủ. Nhưng riêng ở Đền Kiếp Bạc và Đền Bảo Lộc, cô lại ngồi cận bên hữu của Đức Vương Phu Nhân. Ngày tiệc của Vương Cô Đôi là ngày 5/5 âm lịch

Văn Vương Cô Đệ Nhị:
Trên tòa vàng công ơn tiên thánh
Dưới điện tiền phụng thỉnh vương cô
Tối linh thiên hạ được nhờ
Dấu thiêng ghi để phụng thờ khói hương
Tối linh tối tú ai đương
Quê hương Bảo Lộc Thiên Trường Trần quan
Vương cô nhất trí thuận tòng
Xe loan giá ngự đầu đồng cứu dân
Linh từ Kiếp Bạc điện đường
Hoa trà quả thực đăng hương tiến vào
Thần thông biến hoa lược thao
Vốn xưa giá ngự cung cao chính đường
Đỉnh sinh Tức Mặc Thiên Trường
Khi ngự Kiếp Bạc miếu đường anh linh
Khi lên chầu trực Thiên Đình
Khi xuống hạ giới ngự hình dương gian
Tàu bè khí giới nghênh ngang
Tả văn hữu võ hai hàng quỳ tâu

 

3. Giá chúa Nguyệt Hồ (Một trong Tam tòa chúa bói, Hầu sau giá Chúa Đệ Nhất Tây Thiên, nhưng nhiều khi họ chỉ thỉnh giá Chúa Tây Thiên chú không hầu, mà hầu ngay giá Chúa Nguyệt Hồ).

 

4. Theo thứ tự của bạn thì đây là giá quan lớn Đệ Tam, hầu sau giá Quan lớn Đệ Nhị mặc áo xanh:

 

5. Giá Quan lớn Đệ Ngũ:

 

6. Giá Chầu Nhị:

 

7. Giá Chầu Lục: Thông thường đến giá Chầu Lục, thì Chầu sẽ chúng mã Sơn Trang và sau đó sẽ đem mã đi hoá, vì vậy khi quay lưu ý lúc Chầu ra chúng mã, để có thể quay được cảnh đó.



Tìm hiểu thêm về giá Chầu Lục:

Chầu Lục Cung Nương. Chầu Lục vốn là người Nùng (vì vậy nên có người còn gọi bà là Mế Lục Cung Nương), con nhà lệnh tộc trên vùng Chín Tư, Lạng Sơn cũng dưới thời Lê Trung Hưng, Tương truyền, chầu vốn là tiên nữ trên Thiên Đình, chẳng may để rơi chén ngọc nên bị trích giáng xuống trần gian. Chầu giáng sinh vào nhà họ Trần (cha họ Trần, mẹ họ Hoàng) vốn là lệnh tộc trên miền Lạng Sơn (lại có tài liệu cho rằng Chầu Bà giáng sinh vào nhà họ Quách vào giờ Mão, ngày Mão, tháng Mão, năm Kỉ Mão, được đặt tên là Quách Thị Hồng Hoa), được 19 năm thì mãn hạn về chầu Đế Đình, nhưng vì chầu còn thương nhớ phụ mẫu nơi trần gian nên Ngọc Đế cho bà hiển thánh, cai giữ miền non ngàn sơn trang, nơi rừng Chín Tư, Hữu Lũng. Cũng như Chầu Năm, Chầu Lục hiển ứng giúp dân làm trồng trọt. Tuy anh linh nhưng bà cũng rất đành hanh, còn lưu truyền rằng, chầu thường cùng các bạn tiên nàng giả làm các cô gái người Nùng, bán hàng, ung dung cợt khách qua đường.

Chầu Lục cũng là một trong các vị chầu danh tiếng trên ngàn có lẽ bởi vì chầu rất hay bắt đồng. Cũng như Chầu Đệ Nhị, người ta cũng thường hay thỉnh Chầu Lục về ngự đồng. Đôi khi Chầu Lục lại là giá chầu về sang khăn cho đồng tân lính mới và chứng đàn Sơn Trang trong lễ mở phủ. Chầu Lục cũng có thể chứng mâm giầu trình. Khi ngự đồng, chầu mặc áo màu lam (hoặc màu chàm xanh), khai cuông rồi múa mồi.

Đền thờ Chầu Lục Cung Nương được lập tại thôn Chín Tư, xã Hòa Lạc, huyện Hữu Lũng tỉnh Lạng Sơn (tương truyền là nơi chầu hạ phàm và hiển thánh) được gọi là Đền Lũng hay Đền Chín Tư. Trong năm ngày tiệc Chầu Lục có hai ngày là ngày 10/5 âm lịch (có người nói đó là ngày đản sinh của chầu nhưng điều này cũng chưa chắc chắn) và ngày 20/9 âm lịch (có người cho đó là ngày hóa, có người lại cho rằng đó mới là ngày đản sinh của chầu chứ không phải là 10/5 âm lịch).

Văn Chầu Lục - Lưu ý có một hai bản văn khác nhau, tùy cung văn hát.

1. Hay hát rằng:
“Đêm đông xuống trần gian báo mộng
Hoàng Thị Nương tâm động bào thai
Mãn tuần chín tháng lẻ mười
Sinh ra Chầu Lục tốt tươi lạ thường”

2. CŨng có khi hát rằng:

“Hữu Lũng châu cao sơn vị thủy
Chín Tư ngàn tú khí anh linh
Vốn xưa chầu ngự đế đình
Vừa gặp buổi trang đài mở yến
Chầu Lục vào dâng tiến kim bôi
Trống rung chưa kịp dư hồi
Bỗng dưng gió cuốn xảy rơi chén vàng
Trên bệ ngọc vua cha phật ý
Nổi lôi đình hạ chỉ chiếu ban
Đem đày chầu xuống trần gian
Thiên Đình định nhật khải hoàn hồi tiên
Vừa năm Kỉ Mão, tháng hai
Ngày Mão, giờ Mão trang đài nở hoa
Giáng vào họ Quách lương gia...”

3. Đoạn này rất hay, bao giờ cũng có hát:

“Ai lên tới sơn lâm châu thổ
Hỏi thăm đền chầu ngự nơi nao
Chín Tư, Hữu Lũng mà vào
Trên đền chầu ngự thấp cao mấy tầng
Anh linh lừng lẫy thượng ngàn
Đản tuần tháng chín Nam Bang khấu đầu
Trần gian đừng có trớ trêu
Hái măng kiếm củi chầu đều qưở ngay
Giở về mới biết linh thay
Nón xanh hài sảo kêu ngay chầu về”

 

8. Giá Chầu Mười (Mặc áo vàng múa kiếm và phất cờ hiệu giống như Đệ Nhị Vương Cô): Trong các giá hàng Chầu chỉ có Chầu Bát & Chầu Mười là ra trận múa kiếm phất cờ hiệu, biết vậy để lồng cảnh chiến trận. Chầu Bát múa cờ nhỏ và gươm, Chầu Mười múa cờ Đại (to).



Tìm hiểu thêm về giá Chầu Mười Đồng Mỏ:
Chầu Mười Đồng Mỏ. Chầu Mười vốn là người Tày, dưới thời Lê Thái Tổ Trung Hưng khởi binh chống giặc Minh. Chầu sinh quán trong một gia đình có truyền thống đao cung ở đất Mỏ Ba (Đồng Mỏ), Lạng Sơn. Sau này, chầu trở thành vị nữ tướng tài ba, tập hợp quân dân các dân tộc ở đất Đồng Mỏ, giúp vua Lê đánh đuổi giặc Minh. Vua rất tin tưởng, giao cho chầu trấn giữ các châu, nơi cửa ải Chi Lăng. Trong trận quyết chiến Chi Lăng, Xương Giang, chầu đã lập chiến công, chém cụt đầu tên tướng giặc là Liễu Thăng. Kháng chiến thắng lợi, bà được vua phong công, giao cho cai quản vùng Mỏ Ba, Đồng Mỏ, trấn giữ ải Chi Lăng. Tại vùng Mỏ Ba, ba giúp dân lập xóm ấp làng bản, dạy dân làm ăn, được già trẻ xa gần ai ai cũng mến phục. Đến cuối mùa thu thì chầu về tiên.

Chầu Mười thường hay về ngự đồng trong các dịp tiệc vui hoặc các cửa đền ở đất Lạng Sơn. Khi ngự đồng, chầu thường mặc áo vàng, một múa kiếm, tay kia múa cờ lệnh (hoặc mồi) là khi chầu xông pha nơi trận mạc.

Đền Chầu Mười được lập ngay sát cửa ải Chi Lăng, nơi bà trấn giữ năm xưa, chính là Đền Chầu Mười Đồng Mỏ hay Đền Mỏ Ba, lập tại xã Mỏ Ba, thị trấn Đồng Mỏ, Lạng Sơn, lập trên ngọn núi cao.

Khi chầu ngự đồng, văn thường hát rằng:

Ai lên Đồng Mỏ Chi Lăng
Nhớ người nữ kiệt cứu dân tiền triều
Nước non gặp vận hiểm nghèo
Chầu Mười Đồng Mỏ sớm chiều xông pha
Vốn người sinh quán Mỏ Ba
Cần lao nối dõi việc nhà đao cung
Gặp thời Thái Tổ Trung Hưng
Giúp vua dẹp giặc Liễu Thăng hàng đầu
Vua sai Chầu trấn các châu
Khắp vùng xứ Lạng địa đầu giang san
Giặc Minh quen thói bạo tàn
Mưu đồ xâm chiếm biên cương địa đầu
Lệnh truyền hiệu triệu các châu
Sơn trang tám tướng nghe chầu ra binh
Mười đông chiến lược tung hoành
Dẹp tan giặc dữ triều đình phong công
Rước Chầu trở lại sơn trung
Giúp dân lập ấp lên vùng Mỏ Ba
Đức tài đã dậy gần xa
Bản mường cao lũng trẻ già đội ơn
Cuối thu mạn hạn về tiên
Nhân dân kỉ niệm lập đền Mỏ Ba
Người gần cho chí người xa
Rủ nhau trảy hội mỏ ba sớm chiều
Đường lên khuất khúc cheo leo
Mỏ Ba phong thủy họa đồ
Suối trong uốn lượn đền thờ trang nghiêm
Long xà hổ phục chim muông
Vượn dâng trái chín ngát hương hồng đào
Nghe chim gõ mõ sớm chiều
Phượng hoàng tung cánh mĩ miều họa ca
Canh ba giờ tí hiện ra
Áo vàng phấp phới khăn hoa dịu dàng
Lưng đeo kiếm bạc cung vàng
Cưỡi trên mình ngựa hiên ngang oai hùng
Đêm thanh bẻ lái giữa dòng
Lạng Giang ,Bản Kí ,Kì Cùng Lạng Sơn
Dừng thuyền bái yết chùa tiên
Thoát thôi Chầu trở về miền Tam Thanh
Dạo chơi Bắc Địa Long Thành
Sông Hương , núi Ngự như tranh họa đồ
Tháp chùa Thiên Mụ nhấp nhô
Sài Gòn , Gia Định chơi chùa Vĩnh Nghiêm
Bạch Đằng bến Nghé Thủ Thiêm
Chơi thôi chầu lại về miền Cốc Giang
Lăng Ông cổ tích danh lam
Khi chơi Đà Lạt lúc sang Vũng Tàu
Khắp hòa tam thập lục châu
Kon Tum Đắc Lắc một bầu sơn trung
Rừng già Chầu đã từng sang
Rừng Buôn Mê Thuột tiên nàng đón đưa
Chôm chôm soài cát rừng dừa
Trăm hoa ngàn quả tiễn đưa chân người
Bắc Nam trung một bầu trời
Dâng hương khấn nguyện Chầu Mười giáng lâm
Chữ rằng sở nguyện tòng tâm
Tấm lòng đệ tử nhất tâm một đời
Hôm nay văn hát mấy lời
Vun trồng công đức ngàn năm vững

 

9. Giá Chầu Bé Bắc Lệ:



Tìm hiểu thêm về Chầu Bé Bắc Lệ:

Chầu Bé vốn gốc người Nùng, dưới thời Lê Thái Tổ, chầu giáng sinh xuống miền Bắc Lệ, Lạng Sơn. Chầu cũng là vị có công giúp dân, giúp nước. Có tài liệu cho rằng Chầu Bé tuy là một vị chầu bà người Nùng trên Lạng Sơn, nhưng chầu lại chính là do Mẫu Thượng Ngàn hóa thân, giúp vua Lê Thái Tổ trong cuộc kháng chiến mười năm chống quân Minh, và sau này được vua phong là Lê Mại Đại Vương. Vậy nên đôi khi Chầu Bé cũng được đồng nhất với Bà Chúa Sơn Trang. Chầu dạo chơi khắp chốn thắng cảnh hữu tình, dạy dân chúng trồng trọt chăn nuôi, lên rừng làm ruộng bậc thang, xuống sông suối đánh bắt cá tôm. Tương truyền, Chầu Bé có phép thần thông do Đức Thái Tổ ban quyền có thể lay núi chuyển ngàn, đôi lúc rong chơi chầu lấy tàu lá giả làm hàng bán để trêu đùa người trần gian. Tuy đành hanh sắc sảo nhưng chầu cũng hết sức nhân hậu, có việc dữ lành chầu đều mách bảo cho người trần.

Chầu Bé cùng với Chầu Đệ Nhị và Chầu Lục, là một trong ba vị Chầu Bà trên Thượng Ngàn hay về ngự đồng nhất. Tuy thứ bậc chầu gần như là cuối cùng trong hàng Tứ Phủ Chầu Bà nhưng không một ai hầu mà chầu không ngự đồng. Chầu ngự về đồng thường hay mặc áo đen (hoặc xanh chàm, còn trước đây chầu chỉ mặc quầy và áo ngắn đến hông), chân đi xà cạp, trên vai đeo gùi hoa, chầu về đồng thường khai quang rồi múa mồi. Đôi khi Chầu Bé có thể giống như Chầu Đệ Nhị và Chầu Lục: chầu về chứng tòa Sơn Trang trong đàn mở phủ, sang khăn cho tân đồng hoặc chứng mâm giầu trình.

Đền thờ chính của Chầu Bé là ngôi đền nhỏ bên cạnh đền Bắc Lệ ở xã Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn với ngày tiệc chầu thì có nơi nói là 12/9 âm lịch, có nơi nói là 19/9 âm lịch. Ngoài Chầu Bé Bắc Lệ ra thì ở một số bản đền có các Chầu Bé cũng trên Thượng Ngàn, là Chầu Bé coi giữ ở đền đó và chỉ khi về chính đền, các vị đó mới ngự. Đó là:

a.Chầu Bé Đông Cuông đền Đông Cuông, Yên Bái)
b. Chầu Bé Đồng Đăng( Đền Đồng Đăng, Lạng Sơn)
c. Chầu Bé Tam Cờ (ở Đền Tam Cờ, Tuyên Quang)
d. Chầu Bé Đền Ghềnh (ở Đền Ghềnh, Hà Nội)

Nhưng thông thường, người ta chỉ hay hầu về Chầu Bé Bắc Lệ (cũng bởi vì có khi người ta coi các vị Chầu Bé kia cũng chỉ là Chầu Bé Bắc Lệ, giáng hiện ở khắp nơi, được phụng thờ ở đền đó làm Chầu Bé bản đền nên mang các tên gọi khác nhau).

Văn Chầu Bé Bắc Lệ:

KHi vào giá hát rằng:

“Ai lên tới Lạng Sơn châu thổ
Hỏi thăm đền Chầu Bé nơi nào
Hỏi thăm Bắc Lệ mà vào
Đền thờ Chầu Bé thấp cao mấy tầng”

Lại có đoạn hát rằng:

“Thường dạo cảnh Bảo Hà Thác Cái
Đền Đông Cuông đức đại tối linh
Tuyên Quang cảnh trí hữu tình
Núi Giùm Mẫu ngự thác ghềnh nguy nga
Vào rừng cấm một tòa bích động
Đền Ỷ La lồng lộng ngôi cao
Cây Xanh chầu mắc võng đào
Mỏ Than chầu ngự thấp cao mấy tầng
Cảnh núi rừng đèo heo hút gió
Thú lâm sơn hoa cỏ tốt tươi
Minh Lương suối lượn quanh đồi
Chầu thường dạo cảnh khắp nơi hữu tình
Lai Châu, Suối Rút, Hòa Bình
Đỉnh non Bắc Kạn một mình cheo leo
Hài xanh đủng đỉnh lưng đèo
Trên dòng sông Vị mái chèo đua bơi
Khi về xứ Lạng rong chơi
Nức danh Chầu Bé nơi nơi phụng thờ
Đền Ghềnh cảnh đẹp nên thơ
Chầu lên Hương Tích hái mơ đem về”

Khen vẻ đẹp củâ Chầu Bé thì hát rằnbg:

“Chầu Bé vốn người Nùng chính gốc
Quả áo lam, khăn lục vấn đầu
Đai xanh kiềng bạc túi chầu
Một bên dao quắm che tàu lá gai
Chân hài xảo đầu cài trâm nhím
Vòng kim cương tam khí lồng tay
Hây hây mặt nước vơi đầy
Như bông hoa nở giữa ngày đầu xuân
Tuổi Chầu Bé đương tuần trăng độ
Trên Sơn Lâm Thái Tổ ban quyền
Phép tiên lay núi chuyển ngàn
Bẻ ba tàu cọ làm hàng bán chơi”

Bản văn do Khắc Tư hát:

Núi xếp núi mấy tầng cao thấp
Cây xen cây tràn ngập màu lam
( Ngôi Đền thờ chầu bé trên ngàn )x2
Có con suối nhỏ vắt ngang sườn đồi

Đàn cá lội đua bơi rẽ sóng
Nước lung linh in bóng trăng thu
( ngàn thông vang cất tiếng hát ru )x2
Hoa thơm trái ngọt bốn mùa ngát hương

Chầu bé Thượng vốn Nùng chính gốc
Áo tứ thân khăn thắm đội đầu
( Đai xanh kiềng bạc túi trầu )x2
Tay cầm dao quắm , vác bầu nước khe

Dận hải sảo , đầu cài trâm trí
Vòng kim cương tam khới lồng tay
( Hây hây mặt nước vơi đầy )x2
Chầu bé xinh đẹp như hoa nở trước ngày đầu xuân

Tuổi Chầu bé đương tuần trăng độ
Phép sơn trang đức tổ ban quyền
Có Phép tiên biến lá làm thuyền
Bẻ ba tàu cọ giả hàng bán chơi .

Bạn Thổ Mán nơi nơi tìm đến
Vượt cửa ngàn cung tiến quả hoa

Tử Long Bảo Lạc Tam Cờ
Sông Thao sông Cả sông Bờ sông Dâu

Khắp đâu đâu nức danh Chầu Bé
Tự cổ triều quốc sử còn ghi
Danh thơm Nam Bắc trung Kỳ
Giúp dân hộ quốc độ trì bốn phương

Sắc phong tặng đại vương trường trị
Trên Bắc Lệ ngàn tú khí danh lam
Chim kêu vượn hót trên ngàn
Tả thời bạch hổ hữu thời thanh long

Dòng bích lãng nước trong leo lẻo
Dải sông Tô uốn éo xinh ghê
Thông reo trúc mọc tứ bề
Đền thờ cao ngất trông về Bắc Ninh
Vẻ tinh tú bên ghềnh vị thuỷ
Chầu giáng đền trấn trị yêu ma
Chầu về trắc giáng điện tòa
Khuông phù đệ tử vinh hoa thọ trường

 

10. Giá Ông Hoàng Bẩy: Ông Bẩy Bảo Hà ăn chơi có số nên khi dựng mình ghép cảnh các cô Tiên múa quạt quanh ông.

 

11. Giá Ông Hoàng Mười:

 

12. Giá Cô Đôi Thượng Ngàn: Cô thuộc về nhạc phủ nên ghép cảnh rừng núi hoa lá, chim muông cầm thú:



Tìm hiểu giá Co Đôi Thượng Ngàn:

Cô Đôi Thượng Ngàn . Cô vốn là con Vua Đế Thích trên Thiên Cung, được phong là Sơn Tinh Công Chúa, ra vào hầu cận bơ tòa Vua Mẫu trong điện ngọc, nơi tiên cảnh. Sau cô giáng sinh xuống đất Ninh Bình làm con gái nhà một chúa đất ở chốn sơn lâm, khi hạ sinh, Cô Đôi rất xinh đẹp: da trắng, tóc xanh mượt mà, mặt tròn, lưng ong thon thả. Sau này cô quyết chí đi theo hầu Đức Diệu Tín Thuyền Sư Lê Mại Đại Vương (chính là Mẫu Thượng Ngàn, Bà Chúa Sơn Trang) học đạo phép để giúp dân. Rồi khi về thiên, cô được theo hầu cận ngay bên cạnh Mẫu Thượng Ngàn Đông Cuông Tuần Quán được Mẫu Bà truyền cho vạn phép, giao cho cô dạy người rừng biết thống nhất về ngôn ngữ (nên có khi còn gọi là Cô Đôi Đông Cuông), cũng có người cho rằng cô về theo hầu cận Chầu Đệ Nhị.
Lúc thanh nhàn cô về ngự cảnh sơn lâm núi rừng ở đất Ninh Bình quê nhà, trong ba gian đền mát, cô cùng các bạn tiên nàng ca hát vui thú tháng ngày trên sườn dốc Bò, có khi cô biến hiện ra người thiếu nữ xinh đẹp, luận đàm văn thơ cùng các bậc danh sĩ, tương truyền cô cũng rất giỏi văn thơ, làm biết bao kẻ phải mến phục. Cô Đôi cũng là tiên cô cai quản kho lộc Sơn Lâm Sơn Trang, người trần gian ai nhất tâm thì thường được Cô Đôi ban thưởng, nhược bằng có nợ mà không mau trả lễ cô lại bắt đền nặng hơn.
Cô Đôi Thượng rất hay ngự về đồng, vì danh tiếng cô lừng lẫy ai ai cũng biết đến, đệ tử cô đông vô số và cô cũng hay bắt đồng. Trong đại lễ khai đàn mở phủ người ta thường dâng lễ vàng cây lên 5 tiên cô là Cô Đôi, Cô Bơ, Cô Sáu, Cô Chín và Cô Bé, trong đó Cô Đôi thường là giá cô ngự về đầu tiên (mở khăn cho hàng cô) để chứng lễ. Khi cô về ngự thường mặc áo lá xanh hoặc quầy đen và áo xanh (ngắn đến hông), trên đầu có dùng khăn (khăn von hoặc khăn vấn) kết thành hình đóa hoa, cũng có một số nơi dâng cô áo xanh, đội khăn đóng (khăn vành dây) và thắt lét xanh, hai bên có cài hai đóa hoa. Cô về đồng thường khai cuông rồi múa mồi, múa tay tiên hái tài hái lộc cho đồng tử.

Vì Cô Đôi Thượng hầu cận bên Mẫu Đông Cuông nên đền cô cũng được lập gần Đền Đông Cuông, trong đền thờ Cô Đôi và Cô Bé Đông Cuông, cách đền chính khoảng 500m, trước cửa đền có giếng nước quanh năm trong mát. Nhưng chính đền của cô lại là Đền Cô Đôi Thượng Ngàn tại xã Nho Quan, Ninh Bình (qua rừng quốc gia Cúc Phương) thuộc làng Bồng Lai vậy nên khi cô về ngự, văn thường thỉnh:

“Bồng Lai là cảnh Thiên Thai
Tấu Cô Đôi Thượng đại tài hái hoa
Hầu Vua hầu Mẫu bơ tòa
Tiếng tăm lừng lẫy Vua Bà yêu thương
Về đồng đánh phấn soi gương
Lược ngà chải chuốt, khăn xanh vấn đầu
Rong chơi quán Sở Tần lầu
Xa giá lên chầu Thượng Đế Vua Cha
Đệ tử vô số hằng hà
Ban tài tiếp lộc gần xa cho đồng

Bản văn Cô Đôi Thượng Ngàn:

Thiên Thai là cảnh bồng lai
Tấu Cô Đôi Thượng đại tài hái hoa
Hầu vua hầu mẫu ba toà
Tiếng tăm lừng lẫy chúa bà yêu thương
Về đồng đánh phấn soi gương
Lược ngà chải chuốt vành dây đội đầu
Rong chơi quán Sở tần Lâù
Xe giá lên chầu thưọng đế vua cha
Đệ tử Cô vô số hằng hà
Chiêu tài tiếp lộc gần xa cho đồng


(Hầu vua hầu mẫu bơ toà )
Vua cha cũng quý, chúa bà yêu thương
Về đồng đánh phấn soi gương
Khăn xanh lấy chít vành dây đội đầu


Rong chơi quán Sở Tần lâù
Loan giá lên chầu thưọng đế vua cha
Đền thờ Cô vô số hằng hà
Ban tài tiếp lộc gần xa cho đồng)
Đứng trên ngàn rừng xanh ngan ngát
Thấy cô về ngỡ Phật quan âm (1)
Tay đàn miệng hát ca ngâm
Điểm đa điểm đót tiếng trầm nhặt khoan


Vượn trên non ru con rầu rĩ
Dưới suối ngàn chin năn nỉ véo von
Vui về thú cảnh Đông cuông
Trên ngàn cô thượng ca ngâm chơi bời


Cảnh núi rừng sương rơi lác đác
Thú hữu tình càng ngự càng vui
Ba gian lầu mát thảnh thơi
Sớm rong đỉnh núi tối ngồi sườn non


Ca rằng tang tính tình tang
Ai ơi có biết cô ngàn tôi chăng
Bốn bề hiu quạnh vắng tanh
măng tre măng lứa mọc xanh đầy ngàn


Chắp tay bái lạy cô ngàn
Sơn lâm công chúa giáng đàn chứng đây
Trần gian hồ dễ ai hay.

Bước nào bước ấy tiên nàng nguyệt nga
Chạnh lòng vàng đá người ta
Chau mày quân tử xót xa yêng hùng


Mỗi năm đẹp một não nùng
Dạy chim oanh hót bạn cùng văn nhân
vẻ nào vẻ chẳng thêm xuân
éo le nhiều nỗi thanh tân chơi bời
Tốt tươi miệng nở hoa cười
Đáng xinh đáng lịch đáng người thuyền quyên
nàng ân nàng ái kề bên
Cô Lan cô Huệ chúa tiên thượng ngàn


Non xanh nước biếc suối vàng
Đông cuông cảnh ấy lại càng lâng lâng
có phen cô dạy ngưòi rừng
nói ra trăm tiếng giống chung ngôn từ
Cô theo hầu Diệu tín thiền sư
Anh linh nổi tiếng Đông Cuông Từ Sơn Lâm
Ngự sơn lâm đông cuông tuần quán
Cô Đôi ngàn vạn phép anh linh
Tiên Cô biến hoá hiện hình
Cung thỉnh các bộ sơn tinh ngự về


Chữ biển đề Đại vương Lê Mại
Phép Khuông phù quốc thái dân an
Thỉnh cô chứng giám đàn tràng
Độ cho đồng tử an khang đời đờ
mời cô lai giáng đền này chứng minh
Hiệu cô là công chúa Sơn tinh
mặt tròn vành nguyệt má in phấn hồng
Da cô trắng tựa tuyết đông
tóc dà dà biếc lưng ong dịu dàng
Chân cô đưa nhởn đưa ngang

 

13. Giá Cô Bơ Thác Hàn Sơn: Giá Cô Bơ văn rất hay và buồn nên khi quay lưu ý quay nhiều văn một chút về ghép cảnh sông nước dưới ánh trăng non, thuyền độc mộc ..... Khi quay lưu ý quay xa lấy cả chân cô chèo thuyền để về ghép thuyền rồng cho cô. Nếu có thuyền ngang thì quay ngang cho dễ ghép.

 

14. Giá cô Sáu: Ta cũng ghép cảnh rưng núi, hoa leo, cây cối chim muông. Lúc cô tung tiền ban lộc ta ghép thêm cảnh bươm bướm, tờ tiền bay cho vui mắt.

 

15. Giá Cô Chín Sòng Sơn: Cô mặc áo hồng và phe phẩy hai cái quạt hồng, giá cô rất đẹp và dễ nhận. Khi ghép mình thường ghép trên nền các cô Tiên múa quạt như ghép cho Ông Hoàng Bẩy Bảo Hà.

 

16. Giá Cô Bé Thượng: (Hoặc Cô Bé Bản Đền) Cô thường phát hoa quả nên khi ghép ta cũng ghép thêm hoa, quả các loại.

 

17. Giá Cậu Bé Đồi Ngang (Hoặc Cậu Bé Bản Đền) Tuỳ văn hát mà ta ghép cảnh Đền Cậu Bé Đồi Ngang hoặc Đền người đang hầu nếu văn hát "Cậu bé bản đền".

 

Mình chia các giá theo từng Post riêng để tiện sửa chữa thêm thông tin. Nếu ai cho thêm thông tin hay thì mình xin phép Re-post luon vào đúng giá đó cho tiện theo dõi.

 

Em cảm ơn bác Dazzel. Bác có thể cho xin video hình ảnh lá cờ hội, cảnh sông nước và thuyền để ghép cơ bơ không a. Email của em là : Dothanhtuancdth9tb@gmail.com . Em cảm ơn bác Dazzel

 

MOD Hoàng tuyệt vời & nhiệt tình quá !
cách chỉ bảo củâ MOD dễ hình dung - dễ nhớ

 

Thực tế muốn viết về cái này lâu rồi vì anh em hay hỏi nhiều trên diễn đàn, nhưng thời gian chưa cho phép. Nay nhân thể có bạn hỏi thì tạm viết ra vậy. Gọi là một miếng lúc đói bằng 1 gói lúc no. Lúc nào rảnh hơn thì mình sẽ hệ thống lại đầy đủ hơn làm dữ liệu cho diễn đàn.

 

Đợi mình một chút, vì đang bận dựng, lúc nào ngồi render mình sẽ chọn dữ liệu cho bạn.

 

Vâng . Em cảm ơn . Nhân tiện cho em xin mỗi giá một vài video minh họa củâ giá đó được ko ạ?

 

đây là hầu ở Huế
có mấy cái này... show cho mấy bác xem thử

Hầu cậu Ngoại


Hầu ông Hoàng mười


Hầu cô Tứ

 

Tuấn chuyển cái post này về bên mục Video cho dễ điều hành nhé!

 

Vui lòng đăng nhập để thấy link - Đã có sẵn trong diễn đàn, mời các bác ...down!

 

Dạ. Em mải quá lên quên mất. Cảm ơn bác đã nhăc. hihi

 

Bác có thể cho em xin thuyền rồng pds được ko ạ

 

Bạn xuất cái hình đó ra rồi đưa vào photoshop cắt ra PSD là xong.

 

Đó là file Mpge mà bác. Nếu chụp ra rồi đưa vào photoshop thì nó bị vỡ hình lắm

 

Vậy lấy cái này cắt ra bác, không thích thì Vui lòng đăng nhập để thấy link. Nếu ảnh nhỏ thì dùng photozoom phóng to ra. Chả nhẽ mình lại ngồi cắt họ bạn nữâ thì cảm thấy vô nghĩa quá. Làm việc thì phải sáng tạo lên chứ, những cái này hoàn toàn không có định nghĩa nào riêng cả, mỗi người một ý thì tự mình hài lòng với công việc của mình là cách tốt nhất. Vì vậy mình gợi ý cho bạn tự làm lấy. Bạn có đồng ý như vậy không?

 

Em cũng đã tải cái ảnh đó về rồi cắt ra. Nhưng em không thấy nó đẹp bằng cái thuuyền rồng trong video đó lên e mới mạo muội xin Bác .
Chắc em lại làm Bác phật ý rồi. hjhj

 

Có gì mà phật ý đâu, chẳng qua là mình khg hiểu ý bạn: Bạn muốn có chính hình cái thuyền mình đang dùng. Trờii ạ, thế mà mình lại cứ đi hướng dẫn bạn mãi để vbạn có thể sử lý trong mọi trường hợp. Nếu bạn cần đúng cái thuyền đó thì để mình post lên cho bạn, chỉ sợ bạn lại thất vọng thôi, vì nó không được đẹp. Chính mình cũng khg hài lòng với nó đâu.
Vui lòng đăng nhập để thấy link

 

Em cảm ơn Bác .Nhưng cái này đúng là còn tệ hơn cái em làm.hihi

 

Vậy đó, khi người ta không muốn đưa lên có nghĩâ là có lý do của nó. Còn các bạn thì lại không hiểu cho nrằng người ta ... keo kiệt! Rút kinh nghiệm nhá!

 

Bác hiểu nhầm ý em rồi. Em đâu nghĩ như thế nhất là với Bác là 1 cây cao bóng cả trong TVC . Em chỉ cảm thấy Bác rất nhiệt tình thôi nếu không thì Bác đã không chỉ giúp em các giá hầu giúp em rồi

 

Cái hình ảnh JPG mà mình cho bạn ở post số 34 đó khá đẹp, có thể dùng cái đó tốt hơn cái PSD của mình đăng bên dưới. Chúc bạn thành công.
* Bao giờ bạn dựng xong vấn hầu đó, bạn post vài clip lên cho anh em tham khảo nhé!

 

Vâng. Nhưng lần đầu em làm chắc là có nhiều cái sai lắm. Khi nào em làm xong em sẽ Up lên và cảm ơn Bác nhiều nhiều. Khi nào có dịp về Thái Bình chơi thì Bác alo cho em. hihi

 

Cám ơn bạn có lời mời! CŨng hy vọng một ngày nào đó được về Thái Bình thăm những người bạn cũ cùng học đại học năm xưa. Có các bạn ở Kiến Xương, Vũ Thư, Đông Hưng. Nhưng năm tháng qua đi anh em thất lạc nên chưa tìm được ai cả.

 

trời. bác Dũng học Đại học à. vậy mà giờ em mới biết đấy. hizhiz. bái phục bác, vậy đâu là nghề tay phải của bác vậy ạ

 

Hôm nay em nói chuyện với bác Hoàng mới biết Bác học ngoại ngữ ra và đã từng làm thầy giáo dạy cấp 3 và cao đẳng. Em cũng còn 2 tháng nữâ mới lấy được bằng ĐH . Có khi lấy xong để đó sau này có cái cho con cái xem giống như bác Hoàng vậy.hihi

 

Bài viết của bạn rất công phu, đầy đủ. Thông thường một vấn hầu sẽ có trình tự : Hàng Trần Triều/ Chúa /Quan / Chầu / Hoàng / Cô /Cậu ( có một số đàn lại hầu Quan trước Chúa và thêm một số giá ) do theo mỗi thầy mỗi phép. Nắm được trình tự rồi ta quan sát trang phục, vật dụng...lúc đồng hầu_ chú ý nghe văn hát lúc chuyển giá sẽ biết được. Kinh nghiệm nếu chưa biết nên quay kỹ hơn ( cả lúc thay khăn áo_ nên thu đoạn văn dạo ) sẽ dễ biên tập ( Thừa hơn thiếu ) Khi đã thuộc rồi ta sẽ biết được cần quay như thế nào là hợp lý

 

TÓm lại là cho em xin ít Cảnh đền ahiiiiiii